Từ điển Thiều Chửu
徒 - đồ
① Ði bộ. Lính bộ binh cũng gọi là đồ. Như công đồ tam vạn 公徒三萬 bộ binh nhà vua tam vạn. Xe của vua đi cũng gọi là đồ. như đồ ngự bất kinh 徒御不驚 Xe vua chẳng sợ. ||② Lũ. Như thực phồn hữu đồ 實繁有徒 thực có lũ đông. Ðời xưa có quan tư đồ 司徒 chủ về việc coi các dân chúng. ||③ Học trò. Như phi ngô đồ dã 非吾徒也 không phải là học trò của ta vậy. Tục gọi học trò là đồ đệ 徒弟, đồng đảng là đồ đảng 徒黨 đều do nghĩa ấy. ||④ Không, đồ thủ 徒手 tay không. ||⑤ Những. Như đồ thiện bất túc dĩ vi chính 徒善不足以為政 những thiện không đủ làm chính trị. Lại là tiếng trợ ngữ. Như đồ tự khổ nhĩ 徒自苦耳 những chỉ tự làm khổ thôi vậy. ||⑥ Tội đồ. Ngày xưa hễ kẻ nào có tội bắt làm tôi tớ hầu các nha ở ngay tỉnh kẻ ấy gọi là tội đồ. Bây giờ định ra tội đồ có kí và tội đồ không có kí, đều là tội phạt giam và bắt làm khổ vậy.

Từ điển Trần Văn Chánh
徒 - đồ
① Đi bộ; ② Không, không có gì: 徒手 Tay không; 徒坐 Ngồi không. (Ngr) Vô ích: 徒勞往返 Mất công đi lại; 今空守孤城,徒費財役 Nay giữ không ngôi thành trơ trọi, chỉ phí tiền của và công sức vô ích (Tư trị thông giám); ③ Chỉ có: 徒托空言 Chỉ nói suông thôi; 徒善不足以爲政 Chỉ có thiện thôi thì không đủ để làm việc chính trị (Luận ngữ); ④ (văn) Lại (biểu thị sự trái nghịch): 吾以夫子爲無所不知,夫子徒有所不知 Tôi cho rằng phu tử việc gì cũng biết, nhưng phu tử lại có cái không biết (Tuân tử); 今徒不然 Nay lại không phải thế (Trang tử); ⑤ Học trò, người học việc: 尊師愛徒 Trọng thầy mến trò; 學徒工 Thợ học nghề; ⑥ Tín đồ: 教徒 Tín đồ; ⑦ Bọn, lũ, những kẻ (chỉ người xấu): 匪徒 Lũ giặc; 不法之徒 Kẻ phạm pháp; 囚徒 Bọn tù, tù phạm; ⑧ Tội đồ (tội bị đưa đi đày); ⑨ (văn) Lính bộ binh.

Từ điển Nguyễn Quốc Hùng
徒 - đồ
Đi bộ. Đi chân — Lính đánh giặc đi chân, tức Bộ binh — Đông đảo — Bọn. Nhóm người — Học trò — Không. Không có gì kèm vào — Một loại hình phạt giành cho phạm nhân. Xem Đồ hình 徒刑.


惡徒 - ác đồ || 飲徒 - ẩm đồ || 博徒 - bác đồ || 白徒 - bạch đồ || 叛徒 - bạn đồ || 暴徒 - bạo đồ || 潑無徒 - bát vô đồ || 棍徒 - côn đồ || 徒兵 - đồ binh || 徒步 - đồ bộ || 徒歌 - đồ ca || 徒黨 - đồ đảng || 徒弟 - đồ đệ || 徒行 - đồ hành || 徒刑 - đồ hình || 徒勞 - đồ lao || 徒手 - đồ thủ || 教徒 - giáo đồ || 凶徒 - hung đồ || 流徒 - lưu đồ || 門徒 - môn đồ || 犯徒 - phạm đồ || 反徒 - phản đồ || 法徒 - pháp đồ || 匪徒 - phỉ đồ || 生徒 - sinh đồ || 師徒 - sư đồ || 使徒 - sứ đồ || 僧徒 - tăng đồ || 信徒 - tín đồ || 囚徒 - tù đồ || 酒徒 - tửu đồ ||